Witamina E w kosmetyce i farmacjiAnna Piotrowska 1/, Paulina Kotarba 2/, Olga Czerwińska-Ledwig 1/, Urszula Goik 3/, Łukasz Tota 4/ 1/ Zakład Biochemii i Podstaw Kosmetologii, Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie 2/ Koło Naukowe przy Zakładzie Biochemii i Podstaw Kosmetologii, Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie 3/ Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego, Wydział Technologii Żywności, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie 4/ Zakład Fizjologii i Biochemii, Wydział Wychowania Fizycznego i Sportu, Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie Streszczenie Witaminy to niskocząsteczkowe związki organiczne, których występowanie w organizmie jest niezbędne dla poprawnego przebiegu licznych procesów metabolicznych i biochemicznych, w tym działania antyoksydacyjnego. Jednym z najbardziej znanych niskocząsteczkowych przeciwutleniaczy nieenzymatycznych jest witamina E. W niniejszej pracy dokonano przeglądu piśmiennictwa dotyczącego aktywności witaminy E i możliwości stosowania jej w wybranych jednostkach chorobowych po aplikacji zewnętrznej jak i stosowanej doustnie. Analiza dostępnych publikacji o charakterze przeglądowym, badawczym i kazuistycznym wykazała skuteczność witaminy E w kosmetyce, chorobach alergicznych, profilaktyce jak i wspomaganiu leczenia pewnych chorób nowotworowych, leczeniu niepłodności męskiej, terapii blizn i nieprawidłowości gojenia ran. Autorzy opisali najczęściej stosowane w preparatach kosmetycznych związki z grupy witaminy E oraz jej pochodnych. Ilość dobrze skonstruowanych prac badawczych dotyczących działania witaminy E aplikowanej zewnętrznie jest niestety bardzo ograniczona, co wskazuje na konieczność prowadzenia dalszych badań w tym kierunku. Umożliwi to dalszą weryfikację wiedzy opartej w dużej mierze na tradycyjnym stosowaniu w danych jednostkach chorobowych. Słowa kluczowe: tokoferole, tokotrienole, antyoksydanty nieenzymatyczne, przeciwutleniacze niskocząsteczkowe |