Budowa, produkcja i zastosowanie soforolipidówKatarzyna Paraszkiewicz, Anna Jasińska, Mirosława Słaba Katedra Mikrobiologii Przemysłowej i Biotechnologii, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska, Uniwersytet Łódzki Streszczenie Soforolipidy należą do biosurfaktantów (biologicznych związków powierzchniowo czynnych) o budowie glikolipidów. Produkowane są przez niepatogenne drożdże należące przede wszystkim do rodzaju Candida (np. C. apicola i C. bombicola). Soforolipidy silnie obniżają napięcie powierzchniowe, charakteryzują się niską toksycznością, a do ich syntezy stosowane są odnawialne źródła węgla. W niniejszej pracy opisano drożdże zdolne do syntezy soforolipidów, zamieszczono charakterystykę budowy i własności fizyko-chemicznych tych związków, warunki ich mikrobiologicznej produkcji oraz główne kierunki wykorzystania. Z uwagi na bardzo wysoki poziom syntezy (przekraczający 400 g/l) oraz unikatowe własności biologiczne (działanie przeciwdrobnoustrojowe, nawilżające) soforolipidy znalazły praktyczne zastosowanie m.in. jako składniki kosmetyków i preparatów farmaceutycznych do pielęgnacji skóry. Słowa kluczowe: biosurfaktanty, związki powierzchniowo czynne, soforolipidy, drożdże, Candida |