patronat naukowy
Polskiego
Towarzystwa
Farmaceutycznego
poprzednie numery
wyszukiwanie artykułów





Copyright @ Pol J Cosmetol
 
ISSN 1731-0083
środa, 30.04.2025
PL EN
Strona główna |  Rada Redakcyjna |  Redakcja |  Prenumerata |  Info dla autorów |  Szkolnictwo |  Partnerzy
Pol J Cosmetol 2020, 23(4): 237-248pldodaj do koszyka

Ekstrakty roślinne w kosmetycznych preparatach leczniczych i pielęgnacyjnych typu "HIPRE" (High Internal Phase Ratio Emulsion)


Marian M. Zgoda 1/, Agnieszka Kudyba 1/, Justyna Kołodziejska 2/, Sławomira Nowak 3/, Katarzyna Bujnicka 1/, Zbigniew Marczyński 4/

1/ Wyższa Szkoła Kosmetyki i Nauk o Zdrowiu w Łodzi
2/ Pracownia Kosmetyki Farmaceutycznej, Zakład Technologii Postaci Leku, Katedra Farmacji Stosowanej, Uniwersytet Medyczny w Łodzi
3/ Katedra i Zakład Farmakognozji, Uniwersytet Medyczny w Łodzi
4/ Zakład Farmacji Aptecznej, Katedra Farmacji Stosowanej, Uniwersytet Medyczny w Łodzi

Streszczenie
Wprowadzenie. Przeprowadzono badania aplikacyjne obejmujące recepturę i strukturę morfologiczną kremów kosmetycznych przeznaczonych do leczenia zmian trądzikowych, oczyszczania, bionawilżania i rozjaśniania naskórka oraz zapobiegania rozwojowi bakterii i zmianom grudkowo-krostkowym. W oszacowaniu właściwości morfologicznych i farmakoterapeutycznych badanych kosmetyków wykorzystano metody analityczne zalecane przez Farmakopeę Polską (FP X i XI) oraz Polskie Normy (PN-ISO).
Cel. Celem badań było oznaczenie zawartości wody i lotnych składowych, które umożliwiają ustalenie morfologicznej struktury preparatów i decydują o ich lepkości na granicy faz. Wyliczone termodynamiczne parametry składników o współczynniku biodostępności równej jeden stanowiły podstawę do wyliczenia współczynnika dyfuzji (D).
Materiał i metody. Przedmiotem badań były hydrożelowe emulsje typu o/w (lub w/o/w), które zawierają środki lecznicze, olejki eteryczne i fitozwiązki w hydrofilowych ekstraktach roślinnych. Metodą grawimetryczną oznaczono zawartość wody i lotnych składowych, a metodą Cassona oszacowano lepkość praktyczną preparatów. Metodą ekstensometryczną wyznaczono rozciągliwość badanych kosmetyków.
Wyniki. Określona zawartość wody i lotnych składowych pozwoliła ustalić morfologiczną strukturę hydrożelowych emulsji, których lepkość jest stabilizowana wielkocząsteczkowymi kopolimerami tzw. "rzekomymi sufraktantami". Wyznaczona lepkość praktyczna preparatów i topologiczny promień cząsteczek składników umożliwiły wyliczenie współczynnika dyfuzji. Oznaczona rozciągliwość preparatów wskazuje na znaczący udział wielkocząsteczkowych kopolimerów, które przy wysokiej zawartości wody decydują o lepkości i morfologicznej trwałości kosmetyków.
Wnioski. Analizowane preparaty charakteryzują się odpowiednim do profilu składem recepturowym, a przede wszystkim parametrami morfologicznymi, które umożliwiają efektywne działanie składników. O powyższym przesądza wyznaczona lepkość preparatów i wyliczony z równania Einsteina-Smoluchowskiego współczynnik dyfuzji.

Słowa kluczowe: kremy kosmetyczne, lepkość, rozciągliwość, współczynnik dyfuzji, zawartość wody