Wpływ promieniowania UV na zdolność wychwytywania wolnych rodników przez ekstrakt wodny z kwiatów dziewanny drobnokwiatowej (Verbascum thapsus L.)Małgorzata Stec, Paweł Ramos, Barbara Pilawa Katedra i Zakład Biofizyki, Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej w Sosnowcu, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach Streszczenie Wprowadzenie. Zbadano wpływ promieniowania ultrafioletowego na właściwości antyoksydacyjne ekstraktów wodnych z kwiatów dziewanny drobonokwiatowej (Verbascum thapsus L.). Porównano zdolność wychwytywania wolnych rodników przez ekstrakt wodny z kwiatów dziewanny przed i po ekspozycji 60 minutowej na promieniowanie UV. Cel. Celem badań zaprezentowanych w niniejszej pracy było wyznaczenie zdolności ekstraktów wodnych z kwiatów dziewanny do wychwytywania wolnych rodników z wykorzystaniem spektroskopii elektronowego rezonansu paramagnetycznego (EPR) z częstotliwością promieniowania mikrofalowego wynoszącą 9,3 GHz. Materiał i metody. Stosowano lampę UV Firmy XY (Niemcy). Ekstrakty wodne w postaci naparu z kwiatów dziewanny uzyskano po 15 minutach zaparzania. Wyznaczono kinetykę oddziaływania testowanych ekstraktów z wolnymi rodnikami. W badaniach wykorzystano modelowe wolne rodniki DPPH, dla których rejestrowano widma EPR z użyciem spektrometru elektronowego rezonansu paramagnetycznego oraz systemu numerycznej akwizycji danych. Wyniki. Wykazano antyoksydacyjny charakter ekstraktów zarówno z kwiatów dziewanny nienaświetlanej jak i poddanej działaniu promieniowania UV. Ekstrakty te wygaszały linie EPR wolnych rodników DPPH. Amplitudy linii EPR wolnych rodników DPPH malały ze wzrostem czasu oddziaływania z naparem z dziewanny, a następnie uzyskiwały stałą minimalną wartość, która odzwierciedla zdolności wychwytywania wolnych rodników przez testowane ekstrakty. Zdolność wychwytywania wolnych rodników malała po ekspozycji kwiatów dziewanny na promieniowanie UV. Jednakże w przypadku naparu z dziewanny po eksponowanej na UV stwierdzono szybsze oddziaływania z wolnymi rodnikami. Wnioski. Analizy spektroskopowe wskazują na to iż kwiaty dziewanny nie powinny być przechowywane przy dostępie promieniowania ultrafioletowego, ponieważ obniża ono zdolności antyoksydacyjne ekstraktu. Słowa kluczowe: kwiaty dziewanny, promieniowanie UV, wolne rodniki, antyoksydanty, spektroskopia EPR |