Wpływ podłoża maściowego na uwalnianie, przenikanie i retencję skórną kwasu salicylowegoAndrzej Jankowski, Renata Dyja, Dorota Sobocińska Zakład Technologii Postaci Leku, Katedra Farmacji Stosowanej, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach Streszczenie Wprowadzenie. Kwas salicylowy, z uwagi na swoje właściwości keratolityczne, bakteriostatyczne, przeciwgrzybiczne i fotoprotekcyjne, jest szeroko stosowany w dermatologii w postaci preparatów półstałych. Podłoże preparatu wpływa w istotny sposób na biodostępność skórną oraz przenikanie substancji czynnej przez skórę. Skuteczność terapeutyczna zastosowanego kwasu salicylowego wymagać będzie zapewnienia zwiększonej retencji w skórze, a ograniczeniem może być tylko ryzyko wystąpienia objawów toksycznych (salicylizmu). Cel. Celem pracy było zbadanie wpływu różnych podłoży maściowego na uwalnianie, przenikanie i retencję skórną kwasu salicylowego. Materiał i metody. Sporządzono sześć preparatów półstałych różnego typu, ze stałą zawartością kwasu salicylowego (5%). Wśród badanych preparatów zastosowano: dwa podłoża hydrofilowe (maść makrogolowa, hydrożel), dwa podłoża hydrofobowe (maść absorpcyjna I, maść absorpcyjna II) oraz dwa podłoża emulsyjne (krem hydrofilowy I, krem hydrofilowy II). Proces uwalniania, przenikania i retencji kwasu salicylowego z badanych podłoży prowadzono przy użyciu aparatu łopatkowego z zastosowaniem komory ekstrakcyjnej. W badaniach przenikania i retencji posłużono się skórą z ucha wieprzowego jako membraną modelową. Wyniki. Hydrożel oraz maść absorpcyjna I zapewniły najwyższą retencję kwasu salicylowego w skórze. Ograniczenie przenikania kwasu salicylowego przez skórę osiągnięto stosując maść absorpcyjną II. Maści absorpcyjne I i II oraz hydrożel zapewniły zbliżony, wysoki stosunek retencji kwasu salicylowego do przenikania. Wykazano umiarkowaną korelację między uwalnianiem kwasu salicylowego a przenikaniem przez skórę ucha wieprzowego (r=0,631). Wnioski. Maść absorpcyjna I będąca połączeniem lanoliny i oleju rycynowego jest optymalnym podłożem dla kwasu salicylowego. Zwiększenie retencji kwasu salicylowego w stosunku do przenikania można uzyskać stosując podłoża zawierające glikol propylenowy lub olej rycynowy. Słowa kluczowe: preparaty półstałe, kwas salicylowy, uwalnianie, przenikanie, retencja skórna |