Maści aloesowe z wyciągami z ziół chińskichTeresa Bujak Katedra Farmacji Stosowanej, Uniwersytet Medyczny w Łodzi Streszczenie Wprowadzenie. Wyciąg z liści Aloesu drzewiastego (Aloe Arborescens) ma właściwości bakteriobójcze, przeciwzapalne, regenerujące i światłochronne, a maści 5% mogą być stosowane w leczeniu grzybic skóry. Głównymi składnikami korzenia nawrotu czerwonokorzennego (Lithospermum erythrorhizon Sieb. et Zucc.) są barwniki typu naftochinonu, szikonina i alkanina oraz ich pochodne. Szikonina znajduje szerokie zastosowanie jako lek o silnym działaniu antybakteryjnym. Surowiec stosowany jest w medycynie azjatyckiej jako lek w egzemach skóry. Cel. Opracowanie technologii kilku maści z aloesem, i wyciągami z ziół chińskich uwzględniając synergizm działania aloesu, tarczycy bajkalskiej oraz nawrotu czerwonokorzennego. Materiały i metody. Opracowano technologię kilku modelowych maści z aloesem, tarczycą bajkalską oraz nawrotem czerwonokorzennym. Analizę dostępności farmaceutycznej aloeniny w badanych maściach przeprowadzono metodą statyczną opartą na dializie substancji czynnej przez błonę selektywnie przepuszczalną typu Tomophan w aparacie Mutimer. W analizie chemicznej oznaczania zespołu substancji czynnych w przeliczeniu na aloeninę posłużono się metodą spektrofotometryczną bezpośrednią. Dostępność farmaceutyczną badanych maści określono przy pomocy parametrów biofarmaceutycznych tj. stałych uwalniania oraz czasu połowicznego okresu uwalniania. Na podstawie wyznaczonej krzywej wzorcowej dla tarczycy bajkalskiej określono stężenie uwolnionej bajkaliny z modelowych maści. Wyniki. Zawartości aloeniny w analizowanym materiale pozwalają zaliczyć ten związek do grupy związków dominujących w składzie chemicznym roślin Aloe Arborescens uprawianych w cieplarniach Zakładów Zielarskich "Herbapol" S.A. w Klęce. Na podstawie uwalniania substancji czynnych z modelowych maści aloesowych złożonych, zawierających wyciągi z ziół chińskich badano również przydatność proponowanych podłoży maściowych. Wnioski. Wybrana błona dializacyjna typu Tomofan dawała w oznaczeniach dostępności farmaceutycznej porównywalne wyniki i jest w pełni przydatna do badania dostępności farmaceutycznej aloeniny z maści oraz określenia stężenia zespołu substancji czynnych uwolnionych z wyciągów ziół chińskich z modelowych maści. Glikol propylenowy jest dobrym promotorem uwalniania aloeniny i substancji czynnych z wyciągów ziół chińskich z modelowych maści. Słowa kluczowe: Aloes, Aloe arborescens, Radix Scutelariae, Lithospermum erythrorhizon, maści aloesowe, dostępność farmaceutyczna, aloenina |